Europese Unie zet volgende stap in inbreukprocedure tegen Nederland en dringt aan op aanbestedingsplicht woningcorporaties

De vraag of woningcorporaties aanbestedingsplichtig zijn houdt de gemoederen inmiddels al een aantal jaren bezig. In deze discussie, waarin de Europese Unie van mening is dat woningcorporaties onder de Europese aanbestedingsplicht moeten vallen, zijn Nederland en de EU het stelselmatig oneens met elkaar.

De centrale vraag is of woningcorporaties gezien kunnen worden als een ‘publiekrechtelijke instelling’ en conform de aanbestedingswet 2012 aangemerkt moeten worden als ‘aanbestedende dienst’. Nederland is hierbij van mening dat corporaties niet behoren tot de overheid en daarom niet gebonden zijn aan de Europese aanbestedingsregels. De Europese unie aan de andere kant is van mening dat woningcorporaties, zowel op centraal als lokaal niveau, sterk afhankelijk zijn van de Nederlandse overheid en dus aanbestedingsplichtig zijn.

Europese unie start inbreukprocedure

In het kader daarvan besloot de Commissie op 7 december 2017 een inbreukprocedure tegen Nederland te starten. Na een aanmaningsbrief ruim een jaar later, is deze aanmaning afgelopen juni (2021) opgevolgd door een met reden omkleed advies: een uitleg vanuit de Commissie om te voldoen aan de aanbestedingsrichtlijn, inclusief een uitleg hoe Nederland hier aan kan voldoen. Nederland dient binnen twee maanden de nodige stappen te ondernemen om aan deze voorschriften te doen. Doet Nederland dit niet, dan kan de Commissie de zaak voorleggen aan het Hof van Justitie. Gemiddeld duurt het één à twee jaar voordat het Hof met een uitspraak komt.

Welke (mogelijke) gevolgen heeft dit voor woningcorporaties?

Allereerst zal het Europese Hof van Justitie moeten oordelen dat corporaties publiekrechtelijke instellingen zijn. Indien dit het geval is, zal dit grote gevolgen hebben voor woningcorporaties en hun opdrachtnemers. Nederlandse woningcorporaties zullen in dat geval als aanbestedende dienst moeten worden gezien. Wat betekent dat woningcorporaties zich simpelweg aan dezelfde aanbestedingsrechtelijke regels dienen te houden als de overheid, provincies, gemeenten en waterschappen. Wanneer de geraamde waarde van een opdracht dan evenveel of meer dan het (Europese) drempelbedrag is, moeten woningcorporaties (Europees) aanbesteden. Doen ze dit niet, zullen de contracten vernietigbaar zijn, met alle gevolgen van dien.

(Mogelijke) vertraging woningbouw in Nederland

Naar verwachting zal een aanbestedingsplicht voor woningcorporaties zorgen voor een verdere vertraging voor het bouwen van (sociale) woningen in Nederland. Immers brengt een aanbestedingsplicht de nodige procedures met zich mee. Zoals de strikte voorschriften die inschrijvers en aanbestedende diensten in acht dienen te nemen.

Desalniettemin brengt een aanbestedingsprocedure, met de aanwezigheid van de juiste kennis, ook de nodige voordelen met zich mee. Zo vergroot het o.a. de kans op de beste prijs-kwaliteit verhouding als een opdracht middels een aanbesteding op professionele wijze in de markt wordt gezet. Met het directe positieve effect dat publiek geld rechtmatiger en doelmatiger wordt ingezet.

Tot slot

Benieuwd wat de mogelijke aanbestedingsplicht voor u als woningcorporatie of ondernemer betekent? Neem dan gerust contact met ons op via 024-84516119, of per mail via [email protected].